6 saat önce
Boşanma, özellikle İstanbul gibi bir metropolde hukuki, duygusal ve mali açıdan karmaşık bir süreçtir. Boşanma aşamasına gelen potansiyel müvekkillerimizin en sık sorduğu sorulardan biri, "evlilikte yıpranma payı" talep edip edemeyecekleridir. Türk Medeni Kanunu'nda (TMK) "yıpranma payı" adıyla otomatik bir hak bulunmamaktadır. Ancak bu "yıpranma" hissinin hukuki bir karşılığı vardır: Manevi Tazminat. Bu makale, bir Boşanma Avukatı İstanbul desteğiyle bu hakkınızı nasıl arayabileceğinizi açıklayacaktır.
Halk arasında "yıpranma payı" olarak bilinen talep, esasen TMK'nın 174. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen manevi tazminat talebidir. Kanun, "Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan tarafın, kusurlu olan diğer taraftan" manevi tazminat isteyebileceğini belirtir.
Manevi tazminatın amacı, yaşanan olaylar nedeniyle bozulan ruhsal dengeyi telafi etmek , yaşanan acı, elem ve onur kırıklığını bir nebze olsun dindirmektir. Bu bir zenginleşme aracı değildir ve miktarı belirlenirken hâkim, tarafların ekonomik durumunu ve kusur oranlarını dikkate alır.
Bir Boşanma Avukatı İstanbul aracılığıyla manevi tazminat alabilmek için iki temel şartın birlikte gerçekleşmesi zorunludur :
1. Kusur Durumu: Tazminat talep eden eş, boşanmada "kusursuz veya (karşı tarafa göre) daha az kusurlu" olmalıdır. Karşı tarafın ise mutlaka kusurlu olması gerekir. Yargıtay'a göre, eğer taraflar boşanmada "eşit kusurlu" bulunursa, her iki tarafın da manevi (ve maddi) tazminat talepleri reddedilir.
2. Kişilik Haklarına Saldırı: Boşanmaya neden olan her kusurlu davranış (örneğin salt ilgisizlik) otomatik olarak manevi tazminat gerektirmez. Kanun, bu kusurlu eylemin, davacının "kişilik haklarına" (onur, şeref, saygınlık, beden bütünlüğü) yönelik bir saldırı niteliğinde olmasını aramaktadır.
Yargıtay Kararlarına Göre Kişilik Hakkı Saldırısı Sayılan Başlıca Durumlar
Bir Boşanma Avukatı İstanbul davasını temellendirirken Yargıtay'ın hangi eylemleri kişilik hakkı ihlali saydığına odaklanır. Başlıca örnekler şunlardır:
· Fiziksel Şiddet: Eşe şiddet uygulamak, darp etmek.
· Ağır Hakaret ve Aşağılama: Eşe "şerefsiz", "kültürsüz", "hayvan", "ahlaksız" gibi onur kırıcı sözler söylemek.
· Aldatma (Zina) ve Sadakatsizlik: Zina veya "güven sarsıcı davranışlarda" (örneğin başkasını sevdiğini söylemek ) bulunmak.
· Ağır İhmal: Eşin hastalığıyla veya ameliyatıyla ilgilenmemek.
· Cinsel Şiddet: Eşi doğal olmayan cinsel ilişkiye zorlamak.
Potansiyel müvekkillerimizin bilmesi gereken en önemli mali konulardan biri, kusur ile mal paylaşımı ilişkisidir. Kural olarak, boşanmadaki "kusur" (kimin hatalı olduğu), yasal mal rejimi olan "edinilmiş mallara katılma" hesabını (%50-%50 paylaşım) etkilemez. Aldatan eş dahi, kural olarak malların yarısını alır.
Ancak, Türk Medeni Kanunu'nun 236/2. maddesi hayati bir istisna sunar: Eğer boşanma özellikle "zina" veya "hayata kast" nedeniyle gerçekleşirse, hâkim, kusurlu eşin mal paylaşımından alacağı payı (artık değer payını) hakkaniyete uygun olarak azaltabilir veya tamamen kaldırabilir..
Bu kritik fark, aldatma (zina) iddiasını ispatlamanın önemini gösterir. Zinanın ispatı , sadece manevi tazminat almanızı değil, mal paylaşımından çok daha yüksek bir pay almanızı da sağlayabilir.
"Evlilikte yıpranma payı" olarak hissettiğiniz manevi çöküntünün hukuki karşılığı olan manevi tazminatı alabilmek, otomatik bir hak değildir. Kusurun ve kişilik hakkı ihlalinin yasal delillerle ispatlanmasına bağlıdır. Delillerin (tanık , mesajlar, darp raporları veya otel kayıtları ) hukuka uygun toplanması ve casus yazılım gibi hukuka aykırı yöntemlerden kaçınılması şarttır.
İstanbul gibi adli sistemi yoğun bir şehirde, usul hataları yaparak veya TMK 236/2 gibi kritik istisnaları bilmeyerek hak kaybı yaşama riskiniz yüksektir. Süreci doğru yönetmek ve haklarınızı tam olarak korumak için uzman bir Boşanma Avukatı İstanbul ile çalışmak, geleceğiniz için atacağınız en önemli adımdır.
Sık Sorulan Sorular
Hukuken "manevi tazminat" (TMK 174/2) demektir. Eşinizin kusurlu bir eylemiyle kişilik haklarınız (onur, şeref vb.) zedelendiyse talep edilebilir.
Kural olarak kusur mal paylaşımını etkilemez. Ancak aldatmayı "zina" olarak ispatlarsanız, hâkim kusurlu eşin mal payını TMK 236/2 uyarınca azaltabilir veya tamamen kaldırabilir.
İstanbul'da anlaşmalı boşanma 1-3 ay sürebilir. Çekişmeli boşanma davası ise davanın karmaşıklığına, delillere ve mahkemenin yoğunluğuna göre 1-2 yıl veya daha uzun sürebilir.